หนังสือเรียน วรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่มนี้ สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จัดทำขึ้นเพื่อใช้ในการจัดการเรียนรู้รายวิชาพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักเรียนได้ศึกษาวรรณคดีที่กำหนดในประกาศของกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง วรรณคดีสำหรับจัดการเรียนการสอนภาษาไทย ซึ่งเป็นวรรณคดีที่มีคุณค่าในทางประเทืองปัญญาและมีเนื้อเรื่องชวนศึกษา ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาคุณลักษณะด้านการคิดวิเคราะห์ และการคิดมิติอื่นๆ เช่น การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การคิดสังเคราะห์ การคิดประเมินค่า และการคิดสร้างสรรค์ รวมทั้งเกิดความซาบซึ้งและตระหนักรู้คุณค่าของวรรณคดีไทยในฐานะที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ